ورود داده به SPSS

ورود داده به SPSS 

قبل از هر تجزیه و تحلیلی ورود داده را باید انجام داد. شناخت این که چگونه می توانیم داده وارد کنیم بستگی به چندین موضوع دارد که عبارتند از:

• انواع متغیرها کدامند؟
• مقیاس های اندازه گیری کدامند؟
• طرح پژوهش چیست؟
• چه نوع تجزیه و تحلیلی می خواهید بر روی داده هایتان انجام بدهید؟

انواع متغیر

متغیرها را می توان به چند شکل دسته بندی کرد، که از آن جمله می توان به نقششان در پژوهش، فعال بودن یا خصیصه ای بودن و اطلاعاتی بودن یا نبودن آنها اشاره کرد.

متغیرها را از نظر نقش می توان به مستقل (در مطالعات رگرسیونی به آن پیش بین، درمطالعات تحلیل مسیر برون زاد و در مطالعات ساختاری به آن کسای می گویند)، وابسته (در مطالعات رگرسیونی به آن ملاک، در مطالعات تحلیل مسیر به آن درون زاد و در مطالعات ساختاری به آن ایتا می گویند)، تعدیل کننده (متغیر مستقل دوم را تعدیل کننده می گویند)، واسطه ای (یا میانجی)، مداخله گر (متغیری که با آن که تاثیر دارد ولی اثرش بررسی نمی شود) و مزاحم تقسیم کرد.

از نظر فعال بودن نیز باید به این نکته اشاره کرد که برخی از متغیرها قابلیت دستکاری دارند و برخی از آنها این ویژگی را ندارند. برای مثال وقتی ما مداخله روان شناسی را انجام می دهیم بدین معنی است که متغیر مستقلمان را دستکاری کرده ایم تا اثرش را روی متغیر وابسته بسنجیم. این یعنی فعال بودن. یا وقتی فردی افسردگی دارد و دارو دریافت می کند (دارو متغیر مستقل است و بهبودی افسردگی متغیر وابسته) و در نتیجه بهبود پیدا می کند، دارو متغیر فعال است. اما گاهی ما می خواهیم تاثیر جنسیت را بر مهارت های کلامی اندازه گیری کنیم، بنابراین جنسیت قابل دستکاری نیست، به متغیرهایی که قابل دستکاری نیستند، خصیصه ای می گویند.

اطلاعاتی بودن یا نبودن یک متغیر نیز به این بر می گردد که ما برای مثال در مطالعه ای سعی می کنیم، اثر متغیر مستقل (درمان) را بر متغیر وابسته (افسردگی) را بسنجیم و در این بین اثر متغیری مزاحم و … را کنترل می کنیم، بنابراین متغیرهایی که می خواهیم اثراتشان را بسنجیم اطلاعاتی می گویند و متغیرهایی که می خواهیم کنترل کنیم را مزاحم یا غیر اطلاعاتی می گویند.

انواع مقیاس اندازه گیری

مقیاس های اندازه گیری را می توان در چهار سطح اسمی (Nominal)، رتبه ای یا ترتیبی (Ordinal)، فاصله ای (Interval) و نسبی یا نسبتی (Ratio) تقسیم کرد (نکته: در SPSS متغیر فاصله ای و نسبی با عنوان Scale آورده شده است.