80 درصد دانشجویان قبل از نگارش پایان نامه به این موارد توجه نمی کنند!
فهرست مطالب
- عدم شناخت متغیرهایی که می خواهیم روی آن مطالعه کنیم.
- به کار بردن پرسشنامه اشتباه به دلیل عدم توجه به شناخت متغیرهای پرپوزال
- عدم توجه به تعریف دقیق جامعه مورد مطالعه و مشکلات آن
- استفاده از شیوه های نمونه گیری غلط
- عدم برآورد حجم کاری که باید انجام بدهند.
- عدم برآورد هزینه های انجام یک پژوهش
- عدم توجه به زمانبندی پژوهش و پایبندی به اون
- انتخاب استاد راهنمای غیر متخصص در رابطه با موضوع پژوهش
- تجربه عدم همکاری اساتید راهنما و مشاور
- جمع آوری داده آنلاین بدون توجه به مشکلات آن
- تجزیه و تحلیل داده ها
- به کار بردن پرسشنامه در کنار اندازه گیری های کامپیوتری
- گزارش نوشتن (مقاله و فصول پایان نامه)
1) عدم توجه کافی به نوشتن پرپوزال
عدم توجه کافی به نوشتن پرپوزال از رایج ترین اشتباهات نگارشی هست که دانشجویان مرتکب می شود. پرپوزال دقیقا مثل یک نقشه راه هست. کاری که این نقشه راه انجام می دهد تمام گام ها، مشکلات، حجم کار و شیوه کار را برای ما روشن می کند.
1) عدم شناخت متغیرهایی که می خواهیم روی آن مطالعه کنیم.
اولین اشتباه عدم شناخت متغیرهایی هست که ما می خواهیم روی آن مطالعه کنیم. برای مثال می خواهیم تاثیر یه مداخله را روی افسردگی تشخیص بدهیم. اما تا حالا در خصوص افسردگی هیچ مطلبی نخونده ایم.
این عدم شناخت در تمام مراحل انجام یک پژوهش ما را با مشکل همراه می کنه. مثلا ما مطالب سطحی را برای پیشینه پژوهش جمع آوری می کنیم و بعدا هنگام دریافت نظرات داوران و استاد راهنما و مشاور دائم با اصلاحات روبرو می شویم.
برای مثال وقتی ما می خواهیم اضطراب را اندازه بگیریم و درمانمان را روی اضطراب انجام بدهیم بدون این که توجه کنیم اضطراب را کدام منظر می خواهیم ببینیم، از پرسشنامه ای مانند اضطراب بک استفاده می کنیم.
اما پرسشنامه های دیگری همچون اضطراب اسپیلبرگر و همیلتون نیز برای سنجش اضطراب به کار گرفته می شوند. پرسشنامه همیلتون بیشتر در محیط های بیمارستانی کاربرد دارد و اجرای آن بر روی افراد عادی نتیجه خوبی را رقم نمی زند.
3) عدم توجه به تعریف دقیق جامعه مورد مطالعه و مشکلات آن
در هر پژوهشی یکی از مهم ترین کارها تعریف دقیق جامعه هدف است. تعریف دقیق جامعه هدف یعنی این که مشخص کنیم در چه گروهی می خواهیم مطالعه کنیم، آنها از نظر سن چگونه اند؟، آیا روی هر دو جنس هست یا نه.
بعلاوه متغیری مثل وضعیت اجتماعی-اقتصادی آیا باید در نظر گرفته بشود و این وضعیت از چه طریقی اندازه گیری می شود. همچنین آیا این که دو زبانه باشند یا تک زبانه مهم است یا نه. به معنایی دیگر اگر نداریم دقیقا روی چه کسی می خواهیم مطالعه کنیم نمونه گیری خوبی نخواهیم داشت و نتیجه فرضیاتمان از قبل مشخص است.
برای تعریف دقیق جامعه می بایست که بدانیم چه متغیرهایی روی متغیر وابسته تاثیر می گذارد، آنها را مشخصا پیدا کرده و مشخص کنیم و در نهایت کنترل کنیم تا اثر متغیر مستقلمان مشخص بشود.
4) استفاده از شیوه های نمونه گیری غلط
نمونه گیری از اساسی ترین بخش های یک پرپوزال است. مطابق با مورد 4، باید تاکید کنم که استفاده از روش های نمونه گیری جدول کوکران، مورگان و جرسی از اساس اشتباه است. این روش نمونه گیری در واقع نمونه گیری تصادفی است و سایر روش ها را در بر نمی گیرد.
برای انجام محاسبات نمونه گیری توصیه می کنم از نرم افزار جی پاور (G-power) استفاده کنید.
5) عدم برآورد حجم کاری که باید انجام بدهند.
وقتی نمی دانیم چقدر کار انجام بدهیم، یعنی نمی توانیم برآورد کنیم انجام چنین کاری چقدر زمان می برد. معمولا هر طرح پژوهشی یک مدت زمانی دارد. بعلاوه حتی نمی دانیم چقدر به کمک دیگران نیاز داریم که باید از آنها کمک بگیریم.
معمولا این زمان به مدت جمع آوری داده، زمانی که تجزیه و تحلیل داده ها نیاز دارد، نگارش متن، نوشتن مقاله و انتشار مقاله بر می گردد. در واقع باید بگوییم وقتی پرپوزال خوبی ننویسیم نمی دانیم چقدر کار باید انجام بدهیم.
اضافه کنم که اگر یک طرح پژوهشی داشته باشید، می بایست بابت تاخیر و تورم از جیب هزینه کنید.
6) عدم برآورد هزینه های انجام یک پژوهش
هر کار پژوهشی یک هزینه هایی دارد. با توجه به موارد سوم تا پنجم، باید در نظر گرفت که امروزه با توجه به هزینه های بالای انجام یک پژوهش در نظر نگرفتن حجم کار می تواند هزینه های زیادی را به فرد تحمیل کند.
از جمله این هزینه ها می توان به هزینه چاپ، تجزیه و تحلیل، رفت و آمد برای جمع آوری داده، جمع آوری داده آنلاین، اینترنت، تجهیزات مورد نیاز برای جمع آوری داده، دریافت مشاوره از افراد متخصص و … اشاره کرد.
پرپوزال مشخص می کند که ما چکار می خواهیم انجام بدهیم و هر بخش چه هزینه هایی دارد. وقتی که خودتان صرف کار می کنید را هم به عنوان هزینه در نظر بگیرید.
7) عدم توجه به زمانبندی پژوهش و پایبندی به اون
چون زمان در انجام هر پژوهشی مهم است، و عدم پایبندی به اون نتایج را تحت الشعاع قرار میده بهتره که از گانت چارت استفاده کنیم. برای مثال اگر زمان بین پیش آزمون و پس آزمون طولانی بشه ممکنه نتایج غیر منطقی به دست بیاد.
فرض کنید باید داده ای از دانش آموزها جمع آوری کنیم. اگر قبل از دوره امتحانات پایان ترم اونها این کار انجام نشده و همزمان بشه با امتحانات هیچ کس اون جور که باید به سوالات شما پاسخ نمی دهد.
سنوات مشکل بعدی هست که می تونه رخ بده. این مشکل خودش هزینه ترم بیشتر را تحمیل می کنه. فرصت شغلی را از بین می بره و مشکلات عدیده دیگری را به وجود میاره.
2) انتخاب استاد راهنمای غیر متخصص در رابطه با موضوع پژوهش
هر فردی تخصصی دارد. عدم توجه به تخصص استاد راهنما و مشاور می تواند برای یک پژوهش هزینه بیش از حد از نظر زمانی و مالی بتراشد. انتخاب و مشورت با استاد راهنما قبل از انتخاب موضوع می تواند بینش خوبی به شما بدهد و راه را روشن کند.
در خصوص موضوع مورد مطالعه مشورت گرفتن بسیار عالی است اما انتخاب موضوع توسط شخص دیگری غیر از خودتان یک اشتباه راهبردی است.
پژوهش یک کار جمعی است، انتخاب استاد مشاور را به به گونه ای انجام بدهید که بتواند در بخشی که استاد راهنما تخصص ندارد به شما کمک کند.
2) تجربه عدم همکاری اساتید راهنما و مشاور
اغلب کسانی که کار پژوهشی انجام داده اند، می دانند که استاد راهنما و مشاور همکاری زیادی انجام نمی دهند و بعضا مشکلاتی که بعدا در حین پژوهش و حتی بعد از آن رخ می دهد را رقم می زنند.
یکی از این مشکلات به تاخیر افتادن بیش از حد کار پایان نامه هست. در این بین پایان نامه هزینه های زیادی را به فرد تحمیل می کند. از جمله این هزینه ها خستگی بیش از حد و فرسودگی به حدی است که دیگر حوصله انجام هیچ کاری را ندارید.
لطفا از سایر دوستانی که قبل از شما کار پژوهشی کرده اند کمک بگیرد و به آنها به عنوان یک راهنما نگاه کنید.
3) جمع آوری داده آنلاین بدون توجه به مشکلات آن
جمع آوری داده به صورت آنلاین مشکلاتی دارد که از جمله می توان به مشخص نبودن جامعه ای که به آن پاسخ می دهند اشاره کرد. بعلاوه خستگی و طولانی بودن پرسشنامه ها موجب جمع آوری داده بد می شود.
4) تجزیه و تحلیل داده ها
تجزیه و تحلیل داده ها اغلب پرچالش ترین بخش یه پایان نامه تلقی می شه. لازمه بدونید که در اغلب موارد تجزیه و تحلیل داده ها چیز پیچیده ای نیست. فقط اگر بدونید که روند کار تجزیه و تحلیل چگونه هست و چگونه می توان اون را انجام داد می توانید خودتون دست به کار بشوید.
در نگارش پرپوزال روش آماری مورد نظر مشخص می شود. این کار به شما اجازه می دهد خودتون کار را انجام بدهید. شاید از خودتون بپرسید چطوری؟ آموزش های زیادی وجود دارد که این توانایی را برای شما فراهم می کند.
منابعی که می توانیم از اونها استفاده کنیم شامل تمام شبکه های اجتماعی می شه مثلا یوتیوب، آپارات، …
اشتباهات رایجی که در این بخش می شه این هست که فرضیه ها درست نوشته نشده اند و تجزیه و تحلیل ها مطابق فرضیه های اشتباه انجام می شود و دوباره کاری و هزینه برای شما ایجاد می کند. فرضیه ها را با استاد راهنما یا مشاور قبل از تجزیه و تحلیل چک کنید و روش آماری صحیح را هم از آنها بپرسید.
5) به کار بردن پرسشنامه در کنار اندازه گیری های کامپیوتری
تو بعضی از طرح های پژوهشی برای اندازه گیری متغیرها از دو نوع ابزار اندازه گیری استفاده می شود. یکی پرسشنامه هست که مرسوم هست و دیگری اندازه گیری های کامپیوتری شبیه به آزمون IVA یا اندازه گیری های QEG و سایر متغیرهایی که از طریق کامپیوتر اندازه گیری می شوند.
این را اضافه کنم که چون مقیاس اندازه گیری برای متغیری که با پرسشنامه اندازه گیری میشه و متغیری که از طریق برنامه کامپیوتری اندازه گیری می شه یکسان نیستند بنابراین همبستگی های بین این دو نوع اندازه گیری هیچ وقت معنادار نیست. توصیه اکید می کنم که این کار را انجام ندهید.
6) گزارش نوشتن (مقاله و فصول پایان نامه)
نوشتن یک گزارش مهم ترین کاری هست که باید به اون توجه کنیم. نحوه نگارش پایان نامه در هر دانشگاه و طبق نظر هر استادی یه جوری هست. اگر چه سعی می شه کلیات نگارش از سبک APA (انجمن روان شناسی امریکا) گرفته بشه اما فاصله زیادی با اون وجود داره.
بعضی از دانشگاه ها به جای 5 فصل APA شش فصل می نویسند. از کجا می آورند خدا می داند. ( یه خاطر هم دارم اینجا بگم، دانشگاه علامه یه دستورالعمل برای تدوین مقاله و پایان نامه داره خودش پر از غلط املایی و مشکلات عدیده هست، یکی هم نیست بگه مجبورید :))
غرض این هست که به نحوه نگارش دانشگاه نگاه کنید. هر دانشگاه خودش دستورالعملی داره که می توانید از وب سایتشون دریافت کنید. اما مهم تر این هست که کارهای مرتبط با استاد راهنمای خودتون را به صورت نمونه عینی ببینید. این خودش کل راه هست.
در خصوص مقاله اما این موضوع فرق زیادی داره. مجلات هر کدامشون یه فرم خاص برای طراحی دارند. معمولا دستورالعمل مجلات هم با نحوه نگارششون خیلی فرق داره. توصیه می کنم شبیه آخرین سری منتشر شده، محتوای مقاله اتان را تنظیم کنید.
اینم اضافه کنم که دانشجوهای پزشکی به سبک ونکور می نویسند. اگر مقاله ای را برای مجلات پزشکی می نویسند، به نکات ریز این نحوه نگارش توجه ویژه کنید.
نوشتن نظراتتون تو کامنت ها می تونه به بقیه کمک کنه!
مطالب زیر را حتما مطالعه کنید
چگونه داده های پژوهش خود را وارد نرم افزار SPSS یا Excel کنیم؟
ورود داده های پرسشنامه ها با توجه به سوالات پژوهش است و باید نکاتی را در هنگام ورود داده به SPSS یا Excel (اکسل) در نظر بگیریم. این مقاله تلاش شده است تا شیوه های مختلف داده با توجه به طرح های تحلیل واریانس، کوواریانس و همبستگی که شامل تحلیل های عاملی و مدل های ساختاری و تحلیل مسیر می شود را شرح بدهیم.
مقدار مناسب اندازه های اثر کوهن
اندازه اثر شدت رابطه بین متغیر مستقل با وابسته یا ملاک را نشان می دهد. این شاخص شامل d کوهن، ضریب امگا، F کوهن و شاخص های دیگری می شود که هر کدام برای یک آزمون خاص استفاده می شوند. در این مقاله سعی کرده ایم این شاخص ها را به صورت اجمالی شرح بدهیم.
چطور خطی بودن یک همبستگی را بررسی کنیم؟
برخی اوقات یک مدل تحلیل مسیر، ساختاری یا رگرسیون را محاسبه می کنیم اما نتیجه حاصله یا عدم ارتباط را نشان می دهد یا ارتباط کاذب را. یعنی همبستگی یا وجود ندارد یا همبستگی بالایی دارد، یکی از دلایل و مشکلات عدم برازش مدل ها و پیش بینی نکردن رگرسیون می تواند عدم خطی بودن باشد. در این مقاله سعی کرده ام با یک ملاک عینی این نتیجه را به شما نشان بدهم.
انواع ضریب همبستگی در SPSS
محاسبه همبستگی نیاز به در نظر گرفتن نکاتی دارد. از جمله می توان به مقیاس اندازه گیری متغیرها، خطی بودن، حجم نمونه، متقارن بودن و … اشاره کرد. عدم توجه به این موارد می تواند موجب عدم همبستگی یا همبستگی بیش از حد را موجب بشود و نتایج متناقض با مطالعات و پژوهش های گذشته را به شما بدهد.
دوازده گام ساخت آزمون
ساخت آزمون یکی از روش های جمع آوری داده است. عموما مراحلی برای ساخت آزمون وجود دارد. داونینگ دوازده مرحله برای ساخت آزمون بیان می کند. در این مقاله این دوازده گام به صورت کلی ارائه شده است. عدم رعایت نکات مرتبط با آزمون سازی موجب می شود که هزینه و وقت زیادی صرف ساخت آزمون بشود و در نهایت نتیجه ممکن حاصل نشود.
ورود داده به SPSS
برای ورود داده به SPSS می بایست که به نوع متغیر، مقیاس اندازه گیری، طرح پژوهش، شیوه تجزیه و تحلیل، نحوه کد گذاری یا ارزش کذاری متغیرها، داشتن گروه آزمایش و کنترل، معکوس کردن داده ها و تبدیل داده و تغییر ساختار داده ها توجه کرد. در این مقاله سعی کرده ام که نکات مهم را به شما منتقل کنم.
دیدگاهتان را بنویسید